Stała podmiana wody z użyciem sterownika Lajon 115
PH komputer Lajon 115 posiada funkcję korekty pH również w górę (podnoszenie pH). W prawidłowo zaplanowanym i skonfigurowanym dojrzałym akwarium z paletkami można tak dobrać ustawienia sterownika aby dolewki niezakwaszonej wody jednocześnie pełniły rolę podmian.
Jako przykładowe parametry wyjściowe można przyjąć orientacyjny zakres pomiędzy 6.4pH a 6.7pH. Podany zakres kwasowości jest przykładowy i należałoby dostosować go do charakterystyki zbiornika.Tempo spadku pH w akwarium będzie zależeć od kilku czynników – intensywności zarybienia zbiornika dyskowcami, twardości wyjściowych świeżej wody, oraz od tego czy jest ona wstępnie zakwaszana przez akwarystę. Ponieważ spadek pH w akwarium z rybami ma bezpośredni związek z ilością azotanów (NO3), więc ustalenie optymalnego momentu podmiany wody będzie zależeć od jej wyjściowej twardości węglanowej (TWW, KH). Woda o wyższej TWW będzie mniej podatna na spadek pH wywołany azotanami niż woda o TWW bliskiej 0. Z tego powodu dla wody o wyższej początkowej TWW należałoby przyjmować wyższy zakres pH, ponieważ zacznie ono spadać przy relatywnie wyższym poziomie NO3 aniżeli w wodzie o zerowej wartości TWW. Im niższa zatem wartość KH tym niżej można bezpiecznie ustawić zakres dopuszczalnych wartości pH w sterowniku. Jako wyjściowy przedział podałem wcześniej zakres obejmujący 0.3 pH, ale nie jest to jedyny zakres możliwy do zastosowania. Moim zdaniem można spokojnie ustawić różnicę nawet 0.5 pH bez szkody dla ryb. Warto jednak zwrócić uwagę na charakterystyczne zależności:
- im większy ustawimy zakres (od – do) tolerowanych wartości pH, tym rzadziej sterownik uruchomi zawór dolewający.
- im niższa wartość KH wody, tym mniejsze stężenie NO3 spowoduje spadek pH.
- przy takich samych ustawieniach sterownika – im niższa wartość KH wody, tym częściej sterownik uruchomi podmianę.
- aby utrzymać podobną częstotliwość załączania zaworu dolewającego – dla wody o zerowej wartości TWW zakres (od – do) tolerowanych wartości pH w sterowniku ustawimy większy niż dla wody twardszej.
- aby utrzymać podobną częstotliwość załączania zaworu dolewającego, oraz podobny zakres tolerowanych wartości pH w sterowniku – dla wody o zerowej TWW ustawimy sterownik na niższy przedział pH niż dla wody twardszej.
- im więcej paletek w akwarium, tym większa produkcja azotanów (w dojrzałym zbiorniku) co skutkuje szybszym spadkiem TWW a w konsekwencji spadkiem pH.
- częste karmieni paletek mięsem przyczynia się do szybszego spadku pH aniżeli w przypadku podawania tylko suchych pokarmów.
- nawet twarda woda kranowa po dodaniu odpowiedniej ilości kwasu może wykazywać tendencję do szybkiego spadku pH w akwarium z paletkami.
Mając pewne doświadczenie w prowadzeniu akwarium dla dyskowców można wykorzystać powyższe zależności do ustawienia systemu na utrzymywanie przez sterownik dowolnego pH z zakresu 4.5~6.8 poprzez dolewanie wody. W akwarium dekoracyjnym zawierającym rośliny dobrze jednak byłoby nie schodzić z wartością pH poniżej 5.5.
Opisany wyżej system podmiany może jednak być trudny do wdrożenia lub wcale nie sprawdzić się w typowym akwarium roślinnym. Powód jest prosty – akwaria roślinne z założenia tolerują znacznie niższe zawartości NO3 (na poziomie ~5ppm) a opisywany system podmiany bazuje na sporo wyższych zawartościach azotanów. Poza tym akwarium typowo roślinne używa systemu dozowania CO2 który odpowiada w pierwszej kolejności za utrzymanie stałej ilości tego gazu w wodzie.
Dla akwarium typu biotopowego – piach, korzenie (ewentualnie pojedyncze rośliny z rodzaju echinodorus oraz np. pływająca Pistia stratiotes) system podmiany oparty na pomiarze pH może być w pełni skuteczny. Należy tylko pamiętać że dostrajanie systemu powinno się przeprowadzić po całkowitym dojrzeniu zbiornika, oraz że oprócz pH komputera należy dysponować wiarygodnym testem do pomiaru poziomu azotanów. Im miększą wodę zastosujemy, tym niższy będzie mógł być średni poziom NO3 w akwarium.