Choroby paletek – leczyć czy zapobiegać..
Leczenie paletek to udręka – lepiej skupić się na profilaktyce niż bawić się w chemika.
Powyższe zdanie drukujemy, oprawiamy w ramę i wieszamy na ścianie przy akwarium, lub robimy z tego tło strukturalne do akwarium..
A teraz już poważnie:
1. NIGDY nie wpuszczamy nowo pozyskanych paletek bezpośrednio do akwarium z naszymi już posiadanymi rybami – kwarantanna jest konieczna.
2. Jeśli w akwarium w którym pływają paletki, które zamierzamy nabyć znajduje się choć jedna ryba z jakimikolwiek objawami choroby/infekcji, należy uważać, że również ryby nie wykazujące tych objawów są zarażone – pojawienie się objawów u pozostałych paletek to kwestia czasu.
3. Jeśli żadna ryba nie wykazuje widocznych objawów choroby, ale w zbiorniku znajdują się np. długie białe lub przezroczyste odchody – należy brać pod uwagę że ryby są chore, lub wcześniej znajdowały się tam chore ryby, co jest równoznaczne z zainfekowaniem dyskowców obecnie tam przebywających . Na etapie dokonywania wyboru ryb powinno się przyjąć, że zdrowe paletki nie wydalają takich odchodów.
Powinienem w tym miejscu zaznaczyć, że nie jestem naukowcem, lekarzem ani ichtiologiem – jestem hobbystą amatorem i zetknąłem się po prostu z najpospolitszymi problemami jakie przytrafiają się akwarystom trzymającym paletki, popełniłem na początku wiele z podstawowych błędów popełnianych przez rozpoczynających przygodę z dyskowcami, jednak słuchając mądrzejszych od siebie pomału nauczyłem się postępować w sposób pozwalający unikać kłopotów, oraz radzić sobie z wieloma problemami. Nauka trwa jednak cały czas..
Dolegliwości paletek w akwariach podzieliłbym upraszczając, na dwie główne grupy:
- problemy skórno-skrzelowe (zewnętrzne)
- problemy wewnętrzne (głównie pasożyty układu pokarmowego)
Do przyczyn schorzeń należących do pierwszej grupy zaliczają się zarówno organizmy wielokomórkowe, takie jak typowo pasożytnicze robaki – płazińce skórne i skrzelowe, oraz organizmy jednokomórkowe – pierwotniaki (m.in. orzęski i wiciowce).
Pierwotniaki możemy z kolei podzielić znowu na dwie grupy:
- typowo pasożytnicze – Trichodina, Oodinium, Ichtyobodo (costia) a także Ichtyophthirius (popularna ospa rybia).
- pierwotniaki obecne w akwariach, ale nie wywołujące bezpośrednio schorzeń – nie pasożytujące na rybach – typowym przykładem jest orzęsek Tetrahymena, który bytuje w osadach dennych, ale można go spotkać na ciele ryby w śluzie, jeśli ta z jakichś powodów zbyt wiele go wydziela(mówi się wtedy, ze ryba “śluzuje”). Również wrotki (m.in. z rodzaju Rotatoria) są typowym przykładem organizmów nie pasożytujących w bezpośredni sposób na rybach, ale irytujących je, jeśli występują w znacznych ilościach w akwarium.
Generalnie trzeba powiedzieć, że “śluzująca” paletka jest w akwarium łakomym kąskiem dla wielu mikroorganizmów wodnych, które taką rybę chętnie zasiedlają – ile to miejsca i pokarmu na jednej paletce w porównaniu z taką np. kosiarką..
Skoro już o śluzowaniu mowa, to jest to prawie zawsze oznaką, że z wodą lub warunkami w akwarium jest coś nie w porządku, a jak już wspominałem i wspominał będę często – przy paletkach o to nietrudno i tzw. zwykły rygor podmian wody i prac pielęgnacyjnych często tutaj nie wystarczy. Te ryby naprawdę potrzebują dużo wody i czystej wody, a jednocześnie same dość intensywnie ją zanieczyszczają.
Do przyczyn podstawowych schorzeń należących do drugiej grupy zaliczają się organizmy jednokomórkowe takie jak wiciowce Hexamita, Spironucleus, oraz rzadziej Cryptobia, Bodomonas, Protopalina, oraz wielokomórkowe – głównie nicienie(Capillaria, Camallanus), tasiemce i tzw. owsiki(Oxyurida).
Pasożyty wewnętrzne stanowią grupę najniebezpieczniejszą dla paletek, ponieważ zainfekowane nimi ryby w warunkach akwarium właściwie zawsze ulegają bardziej lub mniej powolnemu wyniszczeniu i nierzadko kończy się to śmiercią.