Ten post dostępny jest także w języku: English

Zdarza się, że w dojrzałym akwarium ma miejsce wzrost pH wody pomimo tego że akwarysta zakwasza wodę używaną do podmian. Za taki stan rzeczy mogą odpowiadać elementy dekoracji lub sprzętów umieszczonych w akwarium. Najczęstszym winowajcą okazuje się podłoże lub zastępczy materiał filtracyjny umieszczony w filtrze – popularne jest umieszczanie w filtrze m.in. keramzytu którego porowata struktura powoduje ze jest on całkiem wydajnym podłożem dla bytowania pożytecznych bakterii nitryfikacyjnych (tlenowych) oraz w specyficznych warunkach również dla bakterii denitryfikacyjnych (beztlenowych). Jednakże keramzyt keramzytowi nie równy i zdarza się że nie jest on neutralny dla wody. To samo może dotyczyć żwirku czy piasku użytego jako podłoże do akwarium. Również niektóre elementy wyposażenia zbiornika takie jak np. kamienie napowietrzające mogą nie być neutralne dla parametrów wody.
Jeśli w akwarium zachodzi stały wzrost pH pomimo stosowania zakwaszonej wody przygotowanej w poprawny sposób, można pokusić się o przeprowadzenie testu który może pomóc ustalić winnego takiego stanu rzeczy.

Jak wykonać test sprawdzający

Bardzo popularnym rodzajem szybkiego testu jest polanie sprawdzanego materiału kilkoma kroplami kwaśnej substancji (rozcieńczony kwas) – jeśli substancja się pieni oznacza to że będzie wpływać na parametry wody. Jednak nie każdy rodzaj materiału da się w 100% sprawdzić tą metodą, ponieważ w przypadku materiałów bardzo delikatnie podnoszących pH wody, mogą one nie pienić się w kontakcie z kwasem, a przynajmniej my tego nie zauważymy.

Inny prosty i pewny test sprawdzający wpływ danego podłoża, akcesoriów czy dekoracji na parametry wody można przeprowadzić w następujący sposób:

Przygotowujemy dwa identyczne naczynia szklane (szklanki, słoiki itp.). W jednym z nich umieszczamy badany przedmiot – sporą szczyptę żwirku, kamień itd.
Następnie napełniamy obydwa naczynia tą samą wodą. Zostawiamy naczynia na 24-48 godzin i po upływie tego czasu mierzymy parametry wody (pH oraz ew. twardości) najpierw w jednym, potem w drugim naczyniu. Jeśli badana substancja nie wpływa na parametry wody, wynik pomiaru będzie identyczny w obydwu naczyniach. Jeśli parametry wody w naczyniu ze żwirkiem są inne niż w naczyniu z samą wodą, oznacza to że żwirek wpływa na parametry wody.

Należy tu dodać, że wyjściowe parametry wody użytej do powyższego testu nie mają znaczenia ponieważ jakie by nie były, to po upływie wyznaczonego czasu powinny być identyczne w obydwu naczyniach, chyba że w jednym z naczyń znajdowała się substancja zmieniająca parametry wody. Ważne jest jedynie aby napełnić naczynia tą samą wodą.

UWAGA – wielu akwarystów popełnia zasadniczy błąd przeprowadzając test „po swojemu”, używając tylko jednego naczynia. PH jest mierzone zaraz po zalaniu żwirku wodą a następnie po odczekaniu wspomnianych 24-48h. W 95% przypadków pH w naczyniu się podniesie ale nie z powodu żwirku, ale z powodu ulotnienia się CO2 z wody. Tak przeprowadzony test nie da prawdziwej odpowiedzi czy badana substancja podnosi pH wody. Dlatego należy używać do tego testu dwóch naczyń i wystarczy tylko raz po odczekaniu porównać wyniki pomiaru pH wody w obydwu naczyniach – w tym z sama wodą i w tym ze żwirkiem i wodą.

Nie ufaj bezkrytycznie sprzedawcom ani etykietom

Przekonałem się wiele razy że np. żwirek sprzedawany w sklepach zoologicznych jako nie zmieniający parametrów wody w rzeczywistości podnosił lekko pH.  W szczególności dotyczy to tzw. żwirku rzecznego o charakterystycznym lekko pstrokatym wyglądzie. Żwirek taki nieźle komponuje się w akwarium i jest bardzo popularny w handlu. W przypadku planowania zakupu go do akwarium dla paletek polecam sprawdzenie najpierw garści żwirku za pomocą powyższego testu.
Godny polecenia jest na pewno żwir i piasek kwarcowy – drobny piasek jest praktycznym podłożem do akwarium z dyskowcami również dlatego że nie wnikają weń głęboko odchody ryb oraz pokarm.

Keramzytu nigdy nie używałem, ale kiedyś szukając powodów wzrostu pH w akwarium tarliskowym przetestowałem kamień napowietrzający Hagen i okazało się że nie jest obojętny dla wody – podnosił pH wody w szklance. Kamieniem napowietrzającym który nie wpływa na pH okazał się kamień firmy Tetra.