Przygotowanie kwaśnej i miękkiej wody
Przygotowanie takiej wody może być prostą i mało absorbującą czynnością, o ile zadbamy o odpowiednie zaplecze:
- filtr odwróconej osmozy (RO) – w razie potrzeby
- zbiornik na wodÄ™ do podmian
- pompa cyrkulacyjna, którą umieścimy w zbiorniku na wodę (może być też kamień napowietrzający)
- grzałka o mocy odpowiedniej do w miarę szybkiego podgrzania pełnego zbiornika
- kwas i przyrzÄ…dy do jego odmierzania – pipeta z podziaÅ‚kÄ… lub cylinder pomiarowy (menzurka)
- wiarygodne testy do pomiaru twardoÅ›ci wody – wÄ™glanowej i ogólnej
- pH metr lub wiarygodny test pH
W przypadku gdy w kranie mamy twardÄ… wodÄ™, trzeba zastosować filtr odwróconej osmozy – RO. Akurat tutaj naprawdÄ™ nie ma najmniejszego sensu unikanie wydatku na taki filtr, tym bardziej że można go kupić w tej chwili za kwotÄ™ równÄ… ~wartoÅ›ci 1 mÅ‚odej ryby dobrej jakoÅ›ci, i demineralizowanie wody za pomocÄ… żywic (wymieniaczy jonowych) wymagajÄ…cych regularnej regeneracji jest moim zdaniem stratÄ… czasu, choć pewnie znalazÅ‚yby siÄ™ osoby nie podzielajÄ…ce mojej opinii.
W zależności od poziomu twardości ogólnej (TWO) wody kranowej mieszamy ją z wodą RO w proporcjach odpowiednich aby uzyskac wodę o twardości ogólnej do maksimum 12°N, ale dysponując filtrem RO szkoda byłoby go nie wykorzystać w pełni i nie zaproponować rybom wody np. o twardości ogólnej 5°N. Taka wodę uzyskamy mieszając 2 części wody z filtra RO z 1 częścią wody kranowej o twardości ogólnej 15°N.
Określenie twardości węglanowej
Kiedy mamy już gotowÄ… wodÄ™ o zakÅ‚adanej twardoÅ›ci ogólnej, nadszedÅ‚ czas na ważny punkt procedury przygotowania wody – należy okreÅ›lić jej twardość wÄ™glanowÄ… (TWW). PiszÄ…c w skrócie – wartość TWW bÄ™dzie niższa od TWO i w swojej praktyce spotkaÅ‚em siÄ™ z wartoÅ›ciami twardoÅ›ci wÄ™glanowej od ok. 80% twardoÅ›ci ogólnej do ok. 50%, czyli dla naszej przykÅ‚adowej wody o TWO=5°N wartość TWW może siÄ™ zawierać gdzieÅ› pomiÄ™dzy 4° a 2.5°N.
Wartość pH takiej wody będzie docelowo (po odstaniu czy wymieszaniu) wynosić powyżej 7, nawet do 8pH.
Ważna uwaga – pomiar pH wody na potrzeby akwarystyczne powinien być dokonany po jej odstaniu/wymieszaniu, ponieważ woda pobrana bezpoÅ›rednio z wodociagu w bardzo wielu przypadkach zawiera dużą ilość rozpuszczonego dwutlenku wÄ™gla CO2 w zwiazku z czym wynik pomiaru Å›wieżo pobranej wody bÄ™dzie zaniżony i nierzeczywisty z punktu widzenia ekosystemu akwarium. Woda ta bowiem już po kilku godzinach zmieni parametry – pH wzroÅ›nie z powodu ulotnienia siÄ™ z niej dwutlenku wÄ™gla. Dlatego wÅ‚aÅ›nie w zbiorniku do magazynowania wody używamy pompy cyrkulacyjnej lub napowietrzacza – pomaga to przyÅ›pieszyć wstÄ™pne ustabilizowanie jej parametrów zanim wlejemy tÄ™ wodÄ™ do akwarium.
Wróćmy do naszej przykÅ‚adowej wody o TWO=5°N i TWW~3°N. Do zakwaszenia 100l takiej wody potrzeba bÄ™dzie stosunkowo niewielkiej iloÅ›ci kwasu – orientacyjna ilość kwasu do obniżenia pH do wartoÅ›ci ~6.5 wyniesie ok. 15-30ml kwasu solnego 7% lub ortofosforowego 10%. PodajÄ™ iloÅ›ci orientacyjne, ponieważ ostateczne ustalenie iloÅ›ci kwasu bÄ™dzie należeć do Ciebie, drogi akwarysto. Im wiÄ™ksza twardość wÄ™glanowa – tym wiÄ™cej kwasu potrzeba do jej zniwelowania.
Zakwaszanie wody kwasem
Podczas zakwaszania wody kwasem można wyróżnić dwa charakterystyczne etapy:
- etap pierwszy – polegajÄ…cy na dodaniu kwasu w iloÅ›ci, która spowoduje wyzerowanie TWW, czyli zlikwiduje tzw. bufor wÄ™glanowy – na tym etapie dodawana jest wiÄ™kszość potrzebnej iloÅ›ci kwasu. PH wody nie zmienia siÄ™.
- etap drugi – polegajÄ…cy na dodaniu niewielkiej w porównaniu z pierwszym etapem iloÅ›ci kwasu, ponieważ woda pozbawiona już bufora reaguje na niewielkie iloÅ›ci substancji kwaÅ›nych i jej pH zaczyna siÄ™ obniżać. Na tym etapie ustalana jest ~docelowa wartość odczynu wody.
Ustabilizowanie parametrów przygotowanej wody – mieszanki rurovitu*, wody z filtra RO i kwasu – nastÄ…pi tym szybciej im intensywniejszy ruch wody odbywa siÄ™ w zbiorniku do magazynowania. Im wiÄ™ksza moc pompy cyrkulacyjnej lub intensywność napowietrzania, tym szybciej to nastÄ…pi. Na poczÄ…tku polecam dokonywanie pomiarów pH na każdym etapie przygotowywania wody – takie dziaÅ‚anie pozwoli na zaobserwowanie tendencji naszej wody do zmiany parametrów. Sprawdźmy jakie pH ma woda z kranu bezpoÅ›rednio po nalaniu i po kilkugodzinnym mieszaniu czy napowietrzaniu – w wiÄ™kszoÅ›ci przypadków różnica pH bÄ™dzie duża. Sprawdźmy wodÄ™ po zmieszaniu RO i kranówki, ale przed dodaniem kwasu. Potem to samo po dodaniu kwasu i wstÄ™pnym wymieszaniu z wodÄ…, oraz po ok. 6 godzinach. Nie dodajÄ…c już wiÄ™cej kwasu sprawdźmy ponownie po ok. 24 godzinach. JeÅ›li pH jest wyższe niż pożądane, dodajemy odrobinÄ™ kwasu i sprawdzamy po kilku godzinach. JeÅ›li natomiast jest dużo niższe, wtedy nie pozostaje nic innego jak dolać Å›wieżej mieszanki bez kwasu lub niewielkiej iloÅ›ci samej kranówki. Dlatego proponujÄ™ zaczynać zakwaszanie od dodawania iloÅ›ci kwasu bliższych dolnym granicom zaleceÅ„, bo po prostu Å‚atwiej bÄ™dzie później dodać 1 ml kwasu w razie potrzeby, niż dolewać wiÄ™cej wody np. do peÅ‚nego zbiornika..
Tego typu trening pozwoli na rozeznanie i wypracowanie wÅ‚asnej, skutecznej metody na wodÄ™, oraz co najważniejsze – pozwoli uniknąć posunięć, którymi w ciÄ…gu 5 minut doprowadzimy ryby do takiego stanu, z którego w najlepszym razie bÄ™dÄ… wychodzić tygodniami.
Oczywiście po zrozumieniu o co w tym wszystkim chodzi, czynność przygotowania wody będzie polegać na sporządzeniu mieszanki, jednorazowym dolaniu kwasu, zostawieniu tego na parę godzin z włączoną pompką i woda gotowa.
Zakwaszanie wody zawsze przeprowadzamy w zbiorniku na wodę do podmiany, nie robimy tego bezpośrednio w akwarium!
*) rurovit = woda z kranu