PH komputer

Elektroniczny pomiar i kontrola pH w akwarium z paletkami

UrzÄ…dzenie elektroniczne mierzÄ…ce kluczowe parametry wody akwariowej (sterownik akwarystyczny) choć nie jest absolutnie niezbÄ™dne do prawidÅ‚owego prowadzenia akwarium, to jednak uÅ‚atwia jego optymalnÄ… pielÄ™gnacjÄ™. O ile grzaÅ‚ka z termostatem jest standardem w prawie każdym akwarium, o tyle np. pH kontroler czy sterownik akwarium w dalszym ciÄ…gu jeszcze bywa traktowany jako sprzÄ™t luksusowy.Moim zdaniem można to częściowo uzasadnić tym że utrzymywanie odczynu pH wody w akwarium na idealnie staÅ‚ym poziomie nie jest absolutnie do niczego potrzebne. Za dużo bardziej uzasadnione można natomiast uznać dążenie do utrzymania temperatury wody na poziomie zbliżonym do staÅ‚ego. Co by jednak byÅ‚o, jeÅ›liby przyjąć punkt widzenia z którego potraktowalibyÅ›my elektroniczny pH komputer podobnie jak termometr – nie po to żeby sterowaÅ‚ utrzymaniem staÅ‚ego pH wody, ale po to by je tylko monitorowaÅ‚? Taki punkt widzenia wydaje mi siÄ™ caÅ‚kiem sÅ‚uszny w przypadku akwarium w którym trzymamy paletki. Główna korzyść pÅ‚ynÄ…ca z takiego zastosowania pH komputera jest moim zdaniem taka, że nie grozi nam na pewno ..przedawkowanie dwutlenku wÄ™gla.

Sterownik akwarystyczny

Przy swoich akwariach używałem 2 typów sterowników akwarystycznych z pomiarem pH:

• Lajon 115
• Skalar w wersji 5.2

Lajon 115

Lajon 115 to dość prosty pH komputer krajowej konstrukcji. Sterownik ten nie posiada dodatkowych funkcji poza sterowaniem zaworem elektromagnetycznym. Taki zawór dozuje zwykle CO₂ w celu albo tylko obniżenia pH do żądanej wartoÅ›ci albo w celu nawożenia roÅ›lin w akwarium holenderskim poprzez utrzymywanie staÅ‚ego poziomu dwutlenku wÄ™gla w wodzie. Ponieważ jednak urzÄ…dzenie Lajon 115 posiada możliwość korygowania pH zarówno w dół jak i w górÄ™, może być również wykorzystane do podnoszenia pH wody. Można to zrealizować np. poprzez dolewanie niezakwaszonej wody do akwarium za pomocÄ… zaworu elektromagnetycznego przystosowanego do podawania wody. Tego typu użycie pH komputera znalazÅ‚oby moim zdaniem nawet czÄ™stsze zastosowanie w akwarium z paletkami, ponieważ w dojrzaÅ‚ym zbiorniku z dorosÅ‚ymi rybami może niekiedy mieć miejsce dość szybki spadek pH wody. Należy jednak zaznaczyć że akwarium takie powinno posiadać tzw. komin lub inny system zapobiegajÄ…cy jego przepeÅ‚nieniu wodÄ…. StÄ…d już tylko krok do zastosowania automatycznej, staÅ‚ej podmiany wody.

Urządzenie posiada możliwość precyzyjnego zaprogramowania wartości krańcowych pH, alarmów, oraz konfiguracji wyświetlacza, co dokładnie objaśnia instrukcja obsługi. Sterownik Lajon 115 wyposażono ponadto w port do komunikacji z komputerem, gdzie można wyświetlić lub wydrukować wykres wartości pH w akwarium na przestrzeni czasu. Można również połączyć sterownik z telefonem komórkowym. W takiej konfiguracji zestaw pH komputer+telefon może wysyłać wiadomości SMS z alertami na podany numer.

Sterownik akwarystyczny Skalar

Sterownik Skalar w wersji 5.2 (bezpÅ‚atne oprogramowanie) to urzÄ…dzenie kompleksowo kontrolujÄ…ce wiÄ™kszość sprzÄ™tów używanych w akwarium sÅ‚odkowodnym.  Skalar jako projekt typu Open Source zostaÅ‚ stworzony i opracowany przez pasjonata nie tylko akwarystyki, wystÄ™pujÄ…cego w internecie pod nickiem Loccutus. Jest on autorem również kilku poważniejszych urzÄ…dzeÅ„ do akwarystyki, a Skalar o ile siÄ™ nie mylÄ™ byÅ‚ jego pierwszym tego typu przedsiÄ™wziÄ™ciem. Każdy może wykonać sobie ten sterownik we wÅ‚asnym zakresie – wszystkie szczegółowe informacje sÄ… dostÄ™pne bez problemu w internecie. Oprócz strony domowej Skalara polecam kultowy wÄ…tek “uP komputer akwariowy” na forum akwarystyka.com.pl

Funkcje Skalara

• Zegar w formacie 24 godzinnym z podtrzymaniem zasilania za pomocÄ… baterii.
• Kontroler temperatury wody dziaÅ‚ajÄ…cy z dokÅ‚adnoÅ›ciÄ… do 0.1°C (temperatura dzienna i nocna).
• UkÅ‚ad manualnej korekcji wskazaÅ„ sensora temperatury.
• System sterowania oÅ›wietleniem zÅ‚ożonym z 2 grup lamp z możliwoÅ›ciÄ… rozszerzenia do 4 grup jeÅ›li wykorzystamy gniazda timerów.
• Funkcja manualnego wÅ‚Ä…czenia dowolnej grupy lamp w każdym momencie.
• Sterowanie oÅ›wietleniem nocnym z pÅ‚ynnym Å›ciemnianiem i rozjaÅ›nianiem (Å›wit i zmierzch).
• 2 gniazda dodatkowych timerów programowane w cyklu dobowym.
• StaÅ‚y pomiar pH – rozdzielczość pomiaru 0.01 pH w zakresie 4 – 9 pH
• Sterowanie zaworem elektromagnetycznym dozujÄ…cym CO2 z butli ciÅ›nieniowej.
• Automatyczna kalibracja elektrody-sondy pomiarowej pH w pÅ‚ynach kalibracyjnych 4 i 7 lub 7 i 9 pH
• Ochrona lamp HQI przed tzw. gorÄ…cym startem.
• Sterowanie pracÄ… wentylatorów pokrywy akwarium.

Aktualnie użytkuję 3 egzemplarze sterownika Skalar z 4 wykonanych własnoręcznie. Wszystkie działają bez zarzutu i nie było z nimi żadnych kłopotów. Jeśli ktoś posiada umiejętność precyzyjnego lutowania to złożenie Skalara nie będzie stanowić dużego problemu ponieważ materiały dostępne w internecie dostarczają wyczerpujących informacji na ten temat. Jest to zarówno pełna lista podzespołów elektronicznych jak i schematy oraz wskazówki praktyczne dotyczące wykonania i uruchomienia. Jeśli natomiast nie czujemy się na siłach zrobić go sami, myślę że opłaci się zlecić odpłatne złożenie komuś kto to potrafi. Zakup markowego urządzenia z porównywalnymi funkcjami to wydatek conajmniej kilkukrotnie wyższy.

Z funkcji Skalara wykorzystujÄ™ jedynie sterowanie oÅ›wietleniem dziennym i nocnym (diody), kontrolÄ™ temperatury oraz oczywiÅ›cie pomiar pH wody. Używane przeze mnie sondy pomiarowe to rodzimy wyrób firmy Hydromet – sonda pH ERHAQ1.

c.d.n.